Мақал-мәтелдер — Пословицы: Жігіт, ер туралы — О юноше, мужчине

Ай толғанын білмес,
Жігіт болғанын білмес.

Ақ серке қой бастайды,
Ақын жігіт той бастайды.

Алғыр жігіт ақылына қарай іс қылар,
Олақ жігіт оңай жұмысты күш қылар.

Атты арбада көр,
Жігітті ордада көр.

Аты аталмаған жігіттен аты аталған төбе артық.

Бай болайын деген жігіт айырбасшыл келеді,
Адам болайын деген жігіт қарындасшыл келеді.

Барша жақсы — бір жаман,
Бәрі бидай — біз сабан (Иасауи).

Бойдақ жігіт жұрт күйеуі.

Болатын жігіт епшіл,
Болмайтын жігіт кекшіл.

Болған кісі «болдым» демес,
«Болдым» десе болғаны емес.

Босаң жүрген жігітті бел үстінде бөрі алар.
Еркінсіген көкжалды ебін тапқан ер алар.

Бөрі аулайтын жігіт бөрігінен белгілі.
Жау алатын жігіт серігінен белгілі.
Балта соғар жігіт көрігінен белгілі.

Бір жігіт бар — құр жан,
Бір жігіт бар — тірі жан,
Бір жігіт бар — жігіт жан (Шал ақын).

Ел мақтаған жігітті кыз жақтаған.

Емен ағаштың иілгені — сынғаны,
Ер жігіттің екі сөйлегені — өлгені.

Жаман болатын жігіт шегіншек келер,
Кедей болатын жігіт еріншек келер.

Жаңбыр жауса жерге сый,
Жігіт туса елге сый.

Жау жеңетін жігіт жарағынан танылады,

Дау жеңетін жігіт талабынан танылады.

Жібек мінезді жігіт жұртқа жағады,
Жылан мінезді жігіт жұртта қалады.

Жігіт арының құлы,
Жаман малының құлы.
Жігіт асыққаннан өлсін,
Қыз ынтыққаннан өлсін.

Жігіт болсаң батыр бол, жау жеңгендей жапырып.

Жігіт жақсысын «сұлтан» дейді,
Ит жақсысын «сырттан» дейді.

Жігіт жақсысы түрмеде,
Ат жақсысы көрмеде.

Жігіт жанған шоқ болсын,
шоқ болмаса — жоқ болсын.

Жігіт жауда өлер,
Шешен дауда өлер.

Жігіт жиғанын жемейді, бұйырғанын жейді.

Жігіт жолдасынан белгілі,
Сарбаз қолбасынан белгілі.

Жігітке жар қымбат, намыс пен ар қымбат.

Жігітке жеті өнер аз, жетпіс өнер көп емес.

Жігітке өнер де өнер, өлең де өнер.

Жігіт көзімен қыз алма.

Жігіт көркі — өнер.

Жігітте де жігіт бар азаматы бір бөлек.
Жылқыда да жылқы бар, қазанаты бір бөлек.

Жігітті бірде майданда сына, бірде бейғамда сына.
Жігітті көркінен таныма, сертінен таны.

Жігіттің бағы білмейді, жұмысының бабы біледі.

Жігіттің бір басы екеу болмай,
жиғаны жетеу болмайды.

Айнымас жүрек, ер көңіл ер жігіттің серігі.

Ақ найзасы болмаса

ерді қайдан танырсың.
Ен, таңбасы болмаса
малды қайдан танырсың.

Ақсұңқар ұшар жем үшін,
Ер жігіт туар елі үшін.

Ақынды ер жемейді, екінші — жер жемейді.

Ер өтірік айтпайды,
ер өтірік айтса да ел өтірік айтпайды.

Ер өтірік айтпайды — жоқтық айтқызады.
Ер асылық айтпайды — тоқтық айтқызады.

Ер салмағын ел көтереді,
Ел салмағын жер көтереді.

Ер сасқаңда белгілі,
Ат шапқанда белгілі.

Ер сүрінбей ел танымас,
Ат сүрінбей жер танымас.
Ер сыйлаған есікте қалмас.

Ер сыйлаған жерде қадірлі.

Ер тағайына тартады.
Ер талабы өр мегзер.
Ер тамыры елде,
Ел тамыры жерде.
Ер тарықпай молықпас.

Ер-тоқымы жаман деп ерді мазақ қылмаңыз.
Еккен егін жаман деп жерді мазақ кылмаңыз.

Ер туған жеріне келер,
Ат тұрған жеріне келер.

Ер — шаңырақ, ел — уық (Дүр Оңғар).

Ер шекіспей бекіспес.

Ер шеруде ерінуді білмейді, шепте шегінуді білмейді.

Ер шешуде, нар кешуде сыналар.

Ер ырыстың кілті.

Ері даңқты болса, елі антты болса —
аруағы артып жүреді,
жаяу аяғын тартып жүреді.